تنگی نفس در خواب و علت آن
زمانیکه شخص به آپنه خواب (تنگی نفس در خواب) دچار میشود، تنفسش به صورت پشت سر هم و متوالی در طول خواب متوقف و مجدد شروع میشود. در راستای این مشکل، آن فرد معمولا در طول روز دچار خوابآلودگی شده و شبها نیز خروپف با صدای بلند و خواب ناآرام را تجربه میکند.
آپنه خواب چند نوع دارد. اکثر کسانی که به این مشکل دچار هستند، به آپنه خواب انسدادی (OSA) دارند. این مشکل وقتی بروز میکند که یک انسداد فیزیکی در مجرای هوایی شخص وجود دارد. نوع دیگر آن آپنه خواب مرکزی (CSA) است که عموما به دلیل وجود یک مشکل سیگنالینگ در سیستم عصبی ایجاد میشود.
لازم است بدانید که اگر تنگی نفس در خواب درمان نشود، ممکن است به عوارضی مانند افسردگی و یا بیماری قلبی منجر شود. همچنین خواب آلودگی که در فرد ایجاد میکند ممکن است باعث خطراتی برای او شود. پس در زمان مشاهده علائم آن حتما باید به دکتر مراجعه کنید.
علائم تنگی نفس در خواب
- احساس خستگی در طول روز
- خر و پف کردن در هنگام خواب با صدای بلند
- بیدار شدن با گلو درد یا خشکی دهان
- بیدار شدن با سر درد
- به سختی خوابیدن
- چندین بار در شب بیدار شدن برای ادرار کردن
- مشکل تمرکز در هنگام بیداری
- سوزش سردل
این احتمال وجود دارد که شخص مبتلا به آپنه خواب از علائم خود بیاطلاع باشد اما فرد دیگری علائم او را هنگام خواب تشخیص دهد.
ممکن است این سوال برایتان مطرح شود که علت تنگی نفس در شب چیست؟
علل مختلفی میتوانند در کلاپس یا انسداد راه هوایی موثر باشند که عموما شامل موارد زیر است:
- گرفتگی بینی
- شل شدن عضلات و سایر بافتهای دهان و گلو
- یک مشکل اساسی عصبی
- بافتهای ضخیم شده مثلا در اثر ذخیره چربی اضافی در اطراف راه هوایی
این علائم ممکن است به دلایل زیر بروز کنند:
- عوامل ژنتیکی
- چاقی
- مشکلات تیروئید
- سرماخوردگی و آلرژی
- نارسایی قلب یا کلیه
- لوزههای بزرگ یا متورم
تنگی نفس در خواب به دلیل نارسایی قلبی
یکی از رایجترین دلایل تنگی نفس در خواب، نارسایی قلبی است. در چنین شرایطی، قلب نمیتواند آن گونه که باید خون را به قسمتهای دیگر بدن برساند، یا اینکه برای شل کردن ماهیچهها دچار مشکل میشود؛ بنابراین فشار در قلب افزایش مییابد. در نهایت این مشکل میتواند منجر به بازگشت مایع به ریه، شکم یا پاها شود.
این نارسایی منجر به ورم پاها، خستگی، تنگی نفس و در بعضی موارد سرفه شود. فعالیتهای روزمره مانند پیادهروی و بالارفتن از پلهها ممکن است برای چنین اشخاصی دشوارتر از سایرین باشد.
چاقی از علل تنگی نفس در خواب
افرادی که وزن زیادی دارند به دلیل اثرات فشار وزن بر روی شکم، دچار تنگی نفس در خواب میشوند. این وضعیت که «پانوس» نام دارد، مانع از باز شدن کامل ریهها هنگام تنفس میشود. چاقی گاهی به مشکلات پزشکی دیگر مربوط است، از جمله:
- بیماری قلبی
- دیابت نوع ۲
- سکته مغزی
- فشار خون
- برخی از سرطانها
در این شرایط، کاهش وزن میتواند به درمان تنگی نفس در خواب کمک کند. همچنین خوابیدن بر روی طرفین بدن فشار را از روی ریه میکاهد و میتواند به تنفس راحتتر کمک کند.
تنگی نفس در خواب به دلیل آمفیزم (Emphysema)
امفیزم یک نوع بیماری مزمن انسدادی ریوی است. این مشکل به کیسههای هوا در ریهها آسیب رسانده و لولههای تنفس را باریکتر کرده و موجب دشوار شدن تنفس میشود.
استعمال دخانیات مهمترین عامل این عارضه است؛ همچنین قرار گرفتن در معرض دود سیگار یا هوای کم کیفیت. افراد مبتلا به این بیماری هنگام انجام فعالیت بدنی دچار مشکل میشوند، اما در حالت پیشرفته این بیماری، فرد در هنگام خواب یا دراز کشیدن دچار تنگی نفس میشود.
مشکل تنفسی به علت پانیک اتک و اضطراب
حملات پانیک یا اضطرابی میتواند در هر زمانی رخ دهد و بسیار ترسناک باشد. هر چند که این مشکلات جزء دسته بیماریهای «اورتوپنه» قرار نمیگیرد، اما میتواند باعث تنگی نفس در خواب شود. این حملات با شروع ناگهانی ترس یا ناراحتی شدید توصیف میشوند که طی چند دقیقه به اوج خود میرسند.
آلرژی
آلرژی میتواند شبها به سمت شدیدتر شدن برود، گرد و غبار، موی حیوانات و برخی دیگر آلرژنها عواملی برای آلرژی هستند که ممکن است به آن دامن بزند.
آسم
آسم بیماری است که موجب التهاب ریه نیز میشود، و این ایجاد التهاب در ریه سبب میشود بیمار با مشکل در تنفس مواجه شود و این تنگی نفس در خواب هم نمود پیدا کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
تنگی نفسی که به فعالیت ورزشی شدید، قرار گرفتن در معرض دمای بالا، کیفیت پایین هوا یا چاقی مرتبط نیست، میتواند باعث نگرانی شود. تنگی نفس همراه با درد قفسه سینه یا احساس فشار، ضعف یا حالت تهوع نیز میتواند نشانهای از وضعیت پزشکی جدیتری باشد و اگر فردی ناگهان دچار این تنگی نفس شود، حتما باید به پزشک مراجعه کند.