اینترنت استارلینک چیست و در ایران چطور قابل استفاده است؟
اینترنت استارلینک: کلمه استارلینک (Starlink) که از شرکت اسپیس ایکس و شبکه فضایی همنام آن گرفته شده، به مجموعهای از ماهوارههای مبتنی بر شبکه دلالت دارد.
این شبکه شامل 3000 ماهواره کوچک است که در مدار کره زمین حرکت میکنند.
پروژه اینترنت استارلینک، که هدف آن مهیا سازی اینترنت در تمام کره زمین و حتی فضاست، هنوز در حال پیشرفت و توسعه بوده و فقط یکی از طرحهای آن در در شمال غربی ایالات متحده آمریکا به اجرا در آمده است.
بنیانگذار شرکت اسپیس ایکس که در واقع مالک پروژه اینترنت استارلینک هستند، ایلان ماسک است. ایلان ماسک متولد سال 1971 در آفریقای جنوبی است.
او در دو دانشگاه کویینز و پنسیلوانیا درس خوانده و دو مدرک تحصیلی لیسانس فیزیک و لیسانس اقتصاد دارد. او همچنین از ثروتمندترین افراد جهان محسوب میشود.
اسپیس ایکس به مدیریت و رهبری ایلان ماسک، برای اولین بار در سال ۲۰۱۸ دو ماهواره مخابراتی با نامهای تَن تَن A و تن تن B را برای آزمایش کردن اینترنت ماهوارهای به مدار پایینی زمین فرستاد.
بعد از چندین آزمایش مختلف، اسپیس ایکس خط تولید ماهوارههای خود را در واشینگتن راه اندازی کرد تا اولین محموله ۶۰ عددی از ماهوارههای استارلینک را در سال ۲۰۱۹ با نام v0.9 یا نسخه 0.9 را به فضا بفرستد.
این دسته ۶۰ تایی نیز آزمایشی بود و اکنون از رده خارج شده و به مرور زمان وارد جو زمین میشوند.
برای اولینبار در تاریخ، شرکتی در حال تولید ماهواره در خط تولید کارخانه است.
این کار باعث میشود هزینه نهایی ماهواره که تا پیش از این به صورت تکی و در شرایط لابراتواری ساخته میشد، بسیار کاهش پیدا کند.
اکنون شرکت اسپیس ایکس ماهیانه ۱۲۰ ماهواره تولید میکند.
هزینه راه اندازی اینترنت استارلینک
استفاده از استارلینک نیاز به تجهیزات خاصی دارد و باید کیت مربوط به آن را خریداری کرد. این کیت که شامل دیش و گیرنده میشود، در گذشته قیمتی برابر 499 دلار داشت اما اکنون قیمت آن به 599 دلار میرسد. کاربر پس از تهیه این کیت باید سرویس آن را نیز خریداری کند.
هزینه سرویس استارلینک ماهانه برابر 110 دلار است و حتی اگر از هزینه بالای آن برای کاربران ایرانی چشمپوشی کنیم، باز هم تحریمهای مالی امکان خرید این سرویس از طریق ایران را غیرممکن میکنند.
بهطور کلی اینترنتی که شبکه ماهوارهای استارلینگ در دسترس قرار میدهد اکثرا برای مناطقی که قابلیت پوششدهی سایر سرویسهای اینترنت را ندارند همانند روستاها و نواحی دور افتاده مناسب است.
همین امر نیز یکی از مزیتهای استفاده از پروژه استارلینگ به شمار میرود.
سرعت و پینگ اینترنت استارلینک
دادههایی که در وبسایت رسمی استارلینک درج شده، نشان دهنده آن است که سرعت اینترنت ماهوارهای در بیشتر نواحی بین 50 تا 150 مگابایت در ثانیه و میزان پینگ آن به 20 تا 40 میلی ثانیه میرسد.
البته در آینده نیز با افزایش تعداد ماهوارههای موجود در مدار و استفاده بیشتر از ایستگاههای زمینی بر سرعت و پایداری شبکه نیز افزوده خواهد شد.
مناطق تحت پوشش استارلینک
با وجود این که هنوز گزارش دقیقی از مناطق تحت پوشش اینترنت استارلینک در دست نیست اما طبق مصاحبهای که توسط ایلان ماسک در سال 2022 صورت گرفت مشخص شد که در آینده نه چندان دور سرویس اینترنت استارلینک به جز دو قطب شمال و جنوب در تمامی نقاط جهان قابل استفاده خواهد بود.
البته پوششدهی این سرویس تنها در مناطقی امکانپذیر است که منع قانونی برای استفاده از آن وجود نداشته باشد.
سرعت اینترنت استارلینک چقدر خواهد بود؟
ماهوارههای استارلینک اسپیس اکس در مدار پایینی و در فاصله ۵۶۰ کیلومتری از زمین قرار میگیرند. به خاطر فاصله نسبتاً اندک، تأخیر چیزی بین ۳۵ الی ۳۵ میلیثانیه است؛
که این یعنی سرعت اینترنت استارلینک برای برآورده سازی اکثر وظایف اینترنتی، مثلاً تجربه بازیهای آنلاین، کافی خواهد بود. سرعت دانلود نیز حدوداً به ۱ گیگابایت بر ثانیه میرسد.
اخیراً یک صفحه در انجمن ردیت ایجاد شد که مدعی میشود نخستین تستهای استارلینک، سرعت دانلود ۳۷ الی ۶۰ مگابیت بر ثانیه و سرعت آپلود بین ۴.۵ الی ۱۷.۷۰ مگابیت بر ثانیه را نشان دادهاند.
اما اسپیس اکس هنوز این ارقام را به صورت رسمی تأیید نکرده است.
اینترنت استارلینک در ایران
مدتی است که خبر ورود اینترنت استارلینک به ایران به گوش میرسد و اخبار ضد و نقیضی درباره امکان استفاده از آن در کشورمان منتشر شده بود.
ایلان ماسک با دریافت مجوز از وزارت خزانهداری ایالات متحده آمریکا، اعلام کرد اینترنت استارلینک را در ایران ارائه خواهد کرد؛
اما پس از آن خبر دیگری منتشر نشد و بسیاری هم اظهار نظر کردند که ایرانیها امکان اتصال به استارلینک را نخواهند داشت.
با این حال خود ایلان ماسک از فعال شدن اینترنت استارلینک در ایران خبر داده است.
به نقل از زومیت:
ایلان ماسک روز 29 شهریور برای ارائه سرویس اینترنت ماهوارهای استارلینک در ایران خواستار معافیت از تحریمها شد و یک روز پس از این درخواست، وزارت خزانهداری ایالات متحده اعلام کرد که میتوان برخی از تجهیزات اینترنت ماهوارهای را به ایران صادر کرد.
ایلان ماسک گفته است که میخواهد اینترنت ماهوارهای استارلینک را در ایران فعال کند تا کاربران قادر به استفاده از آن باشند، اما آیا چنین کاری امکانپذیر است و کاربران در کشورمان میتوانند اینترنت ماهوارهای را تجربه کنند؟!